راهنمای انتخاب بهترین پمپ وکیوم
راهنمای انتخاب پمپ مکش
پمپهای مکش که با نام پمپ وکیوم نیز شناخته میشوند از جمله کاربردیترین تجهیزاتی هستند که میتوانند استفادههای خانگی، نیمهصنعتی و صنعتی داشته باشند. با توجه به آنکه پمپهای وکیوم همانند کمپرسورهای هوا میتوانند بر اساس فاکتورهایی مانند نحوه عملکرد، فشار مکش، سرعت، موتور محرک، تعداد مراحل کار، نحوه روغنکاری و … به انواع مختلفی تقسیم شوند انتخاب پمپ مکش میتواند چالشهای مختلفی به همراه داشته باشد. در ادامه این مطلب به بررسی مهمترین فاکتورها و پارامترها در خرید و انتخاب موتور وکیوم پرداخته میشود.
پمپ مکش چیست؟
پمپ مکش یا پمپ وکیوم یک وسیله است که میتواند برای ایجاد فشار منفی به کار برده شود. هنگام انتخاب پمپ مکش مناسب، ابتدا سطح مکش و فشار مورد نیازتان را تعیین کنید. به طور مثال پمپهای مکش آزمایشگاهی یا مورد استفاده در صنایع تصفیه، پمپهایی کاربردی عمومی و خاص برای کاربردهای آزمایشگاه یا هر جایی که به مکش کمی نیاز دارید، هستند.
بیشتر پمپهای آزمایشگاهی یا مورد استفاده در صنایع تصفیه، دارای هر دو قابلیت مکش و فشار هستند. در حقیقت این پمپ میتواند با تخلیه مولکولهای هوا از یک محفظه آببندی شده موجب ایجاد خلأ نسبی شود. این دستگاه میتواند از طریق مکش هوا را جذب کرده و باعث ایجاد فشار منفی یا فشار کمتر از محیط شود و میتواند این فرآیند را از چند دهم تا چندین متر مکعب در ساعت انجام دهد.
اهمیت میزان مکش در انتخاب پمپ
پمپهای مکش در حقیقت میتوانند به سه دسته کلی تقسیم شوند که شامل پمپ وکیوم خشک، پمپ وکیوم رینگ روغن و پمپ وکیوم رینگ آب هستند و هر کدام از آنها میتوانند کاربردهای مختلفی داشته باشند. میزان مکش پمپهای وکیوم میتواند تعیین کننده کارایی و کاربرد آنها باشد به همین دلیل اهمیت بسیار زیادی دارد. هر کدام از انواع پمپهای وکیوم میتوانند با داشتن یک میزان مشخص مکش کاربردهای مختلفی داشته باشد بنابراین لازم است در انتخاب پمپ مکش توجه ویژهای به میزان مکش شود. تقسیمبندی میزان مکش پمپهای وکیوم به شرح زیر میباشند:
- پمپهای دیافراگمی، پمپهای پیستونی و پمپهای خلأ دارای مکش نهایی 0.2 تا 0.3 (mbar) هستند.
- پمپهای مکش دوار vane دارای مکش نهایی 1.5 تا 2 Torr هستند.
- پمپهای مکش توربو مولکولی دارای مکش نهایی تا 7.5 m bar هستند.
فاکتورهای مهم در انتخاب پمپ مکش
برای انتخاب و خرید پمپهای مکش همانند کمپرسور هوا لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه شود. اگرچه میزان مکش هوا در پمپ مهمترین و اصلیترین فاکتور در انتخاب این تجهیزات است اما پارامترها و نکات دیگری نیز وجود دارند که حتماً باید مورد توجه قرار بگیرند.
شرایط محیط استفاده از پمپ
پمپهای مکش میتوانند در محیطهای مختلف دارای عملکرد و کارایی متفاوتی باشند به همین دلیل لازم است که حتماً قبل از انتخاب پمپ مکش به محیط و شرایط استفاده از آن توجه شود. با در نظر گرفتن این امر، برای انتخاب پمپهای مناسب باید تأثیر کاربرد سیستم پمپ و شرایط مختلفی مانند گرد وغبار یا پسماند ناشی از فرایند، گازهای مخربی مانند کلر در حضور بخار آب، خروجی بالای گاز، تخلیه مکرر، حرکات و ضربات مکانیکی، ارتعاشات، بازتابش گرما به پمپ، میدانهای مغناطیسی و … مورد توجه قرار بگیرد.
نحوه نصب پمپ
یکی دیگر از مهمترین فاکتورها در انتخاب و خرید پمپهای مکش نحوه نصب آنها است. لازم است که حتماً در انتخاب این پمپها مانند سایر تجهیزات به نحوه نصب آنها و اتصالات درگاه و الزامات تجهیزات جانبی توجه شود.
تأثیر پمپ بر روی کاربرد
ارزیابی تأثیر پمپ مکش بر روی کاربرد یا فرایند آن بسیار مهم است و میتواند تحت تأثیر متغیرهای مختلفی باشد که مهمترین آنها شامل موارد مختلفی همچون انتشار روغن یا هیدروکربن، ارتعاش ایجاد شده توسط پمپ، انتشار صدا، میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط پمپ، انتشار جزئی، انتشار گرما، مصرف انرژی و … هستند.
سازگاری شیمیایی پمپ مکش
یکی از مهمترین نکات در خرید و انتخاب پمپ مکش میزان سازگاری گازهای مورد استفاده در پمپ است چرا که این گازها میتوانند مشکلات مختلفی برای پمپ ایجاد کنند. سرعت پمپاژ و فشار دستگاه حتماً باید مورد توجه قرار بگیرد. قبل از خرید پمپ لازم است که حتماً سرعت پمپ خلأ محاسبه شود تا در نهایت مناسبترین پمپ انتخاب شود.
مصرف انرژی
یکی دیگر از مهمترین عواملی که میتواند در خرید پمپهای مکش تعیین کننده باشد میزان مصرف انرژی آنها است. هر کدام از پمپهایی که دارای موتورهای برقی، دیزلی و … هستند میتوانند مصرف متفاوتی داشته باشند و در نهایت در صنایع مختلفی استفاده شوند که باید مورد توجه قرار بگیرند.
تعمیر و نگهداری پمپ
در انتخاب و خرید پمپ مکش همانند کمپرسور اسکرو باید به شرایط تعمیر و نگهداری آن توجه ویژهای شود. تعمیر و نگهداری تجهیزاتی مانند پمپ وکیوم هزینههای مختلفی به همراه دارد و لازم است که تمامی موارد آن مورد توجه قرار بگیرد.
حجم و اندازه
یکی دیگر از فاکتورهایی که در انتخاب پمپ مکش باید به آن توجه ویژهای شود اندازه و نحوه طراحی پمپ است چرا که هر کدام از پمپهای صنعتی و نیمهصنعتی میتوانند در ابعاد و اندازههای مختلفی تولید شده و کاربردهای متعددی داشته باشند.
در کنار تمامی موارد گفته شده مواردی همچون نوع موتور پمپ مکش، نوع سیستم خنککننده آن، حجم مخزن پمپ، میزان صدای پمپ، قیمت پمپ، برند و شرکت سازنده، فناوریهای به کار رفته در پمپ و … نیز باید در زمان خرید انواع پمپهای مکش مورد توجه قرار بگیرند.
کاربرد پمپهای مکش
پمپهای وکیوم امروزه کاربردهای بسیار زیادی دارند و میتوانند در صنایع و مشاغل مختلف استفاده شوند. این پمپها حتی در تولید لوازم خانگی مانند جاروبرقی نیز به کار میروند. از مهمترین کاربردهای پمپ مکش میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده در بیمارستانها و دستگاههای ساکشن پزشکی
- استفاده در صنایع چاپ و ماشینآلات چاپی
- استفاده در صنعت چوب و روکشکاری ماشینآلات
- استفاده در کارخانههای مختلف تولیدی برای بستهبندی محصولات
- استفاده در صنعت ریختهگری
- استفاده در صنعت پلاستیک و لاستیک
- استفاده در پالایشگاهها و …
جمعبندی نهایی
پمپ مکش برای ایجاد فشار منفی استفاده میشود و میتواند کاربردهای مختلفی در صنایع و مشاغل گوناگون داشته باشد. برای انتخاب و خرید پمپهای مکش لازم است که به موارد و فاکتورهای مختلفی همچون نحوه نصب، محل استفاده، تعمیر و نگهداری، شرایط محیطی و … توجه شود.
نکات مهم انتخاب پمپ خلا | راهنمای خرید پمپ وکیوم
در انتخاب پمپ خلا مناسب، عموم مردم بدون اطلاعات دقیق از انواع پمپ ها، گمان میکنند که ایجاد خلاء روش ساده ای است که با قرار دادن درپوش در پمپ و راه اندازی آن، خلاء موردنیاز حاصل میگردد؛ اما در واقع برای ایجاد خلا، مراحل بیشتر و پیچیدهتری لازم است انجام شود. در این مقاله در کنار توضیحات درباره پارامترهای خلا مناسب، به شما 4 فاکتور عمده که هنگام خرید و انتخاب پمپ وکیوم مناسب به آن نیاز دارید را به شما گفتهایم.
انتخاب پمپ خلا
پمپ های خلاء برای حذف مولکول های هوا و گاز در یک محفظه درزبندی شده بکار میروند. سطح خلاء با استفاده از گاز فرایندی در فشار معین قابل کنترل است. انتخاب پمپ وکیوم مناسب نه تنها مستلزم درک درست از سطح فرآیند و شناسایی کاربرد آن است؛ بلکه مستلزم درک شرایط فرایند، محدوده عملکرد و مزایا و محدودیت های هر نوع پمپ خلا نیز میباشد.
هنگام انتخاب پمپ خلاء، باید چندین فاکتور را در نظر بگیرید. اول از همه، انتخاب شما باید با استفاده مورد نظر شما مطابقت داشته باشد؛ یعنی ابتدا بدانید قرار است چه کاری با دستگاه پمپ وکیوم خود انجام دهید، سپس با توجه به نیازتان، اقدام به خرید پمپ خلا نمایید. این موضوع به شما این امکان را میدهد که فناوری، روغن کاری، مقاومت شیمیایی، سطح خلاء و سرعت جریان لازم را بتوانید مشخص کنید.
عامل اساسی راهنمای خرید پمپ وکیوم برای شما بدون شک، کیفیت و سطح وکیوم مطلوب دستگاه است. انواع مختلفی از خلاء وجود دارد:
- خلاء خشن یا کم
- خلاء زیاد
- خلاء فوق العاده بالا
تفاوت بین این سه مورد در کمیاب بودن تعداد مولکولهای بدست آمده است که با فشار گازهای باقیمانده اندازهگیری میشود. هرچه فشار ضعیفتر باشد، تعداد مولکولها در یک سانتیمتر مربع، ضعیفتر است. در نتیجه کیفیت نیز خلاء بالاتر میرود.
معیارهای مهم خرید پمپ خلا شامل موارد زیر میشود:
سطح خلا
اولین معیار مهم در انتخاب پمپ خلا (وکیوم)، انتخاب سطح خلا هست. انتخاب پمپ وکیوم تا حد زیادی به سطح خلاء مورد نیاز بستگی دارد. محدوده فشارهای مختلف در سیستم خلاء به شرح زیر است:
- خلاء کم (از mbar تا 1 mbar)
- خلاء متوسط (1 mbar تا mbar)
- خلاء بالا (mbar تا mbar)
- خلاء بسیار بالا (mbar تا mbar)
- خلاء خیلی شدید (محدوده فشار کمتر از mbar)
در خلاء کم و متوسط، بیشتر مولکول های گاز در داخل محفظه خلاء قرار دارند. در حالیکه در خلاء بسیار بالا (UHV) و خلاء خیلی شدید (XHV) بسیاری از مولکول های باقیمانده به ترتیب بر روی دیواره محفظه و داخل آن قرار میگیرند. بنابراین، فناوری های مختلفی از پمپ ها برای بازه های مختلف فشار خلاء مورد نیاز است.
همچنین در انتخاب پمپ خلا باید در نظر داشته باشید که آیا هدف از ایجاد خلاء عمدتاً پمپاژ مولکول های هوا و گازها به اتمسفر جهت رسیدن به سطح فشار مورد نظر است یا حفظ سطحی از فشار معین زمانی که بارهای خاصی از گاز به سیستم خلاء وارد می شود (به دلیل فرایند). برخی از پمپ های خلاء برای فرآیندهای پمپاژ بهینهسازی شدهاند (ممکن است با بارهای بالا از گاز فرآیند مواجه شوند)، در حالیکه برخی دیگر از پمپ ها قادر به حمل بارهای بالایی از گاز نیز هستند.
با توجه به سطح خلاء موردنظر، ترکیبی از سیستم های مختلف پمپ خلاء مورد نیاز است. پمپ های خلاء اولیه، پمپ هایی هستند که در محدوده خلاء کم و متوسط مولکول ها را به اتمسفر تخلیه کرده و به صورت جداگانه فعالیت میکنند. پمپ های خلاء بالا و بسیار بالا مانند توربوپمپ ها و پمپ های انتشار، برای ایجاد خلاء و تخلیه مولکول ها به پمپ های اولیه نیاز دارند. در یون، گاززدای غیر قابل تبخیر (NEG) و کرایو پمپ ها، تخلیه اولیه و پشتیبانی گاه به گاه پمپ اولیه (برای عنوان مثال در مراحل غیرفعال سازی یا فرایند بازسازی) انجام میپذیرد.
تاثیر فرآیند بر پمپ خلا
با توجه به کاربرد و محیط موردنظر برای پمپاژ، انتخاب پمپ های خلا متفاوت خواهد بود! بعنوان مثال، پمپ های پره دار روتاری (RV) برای طیف وسیعی از کاربردهای خلاء کم و متوسط ازجمله؛ تحقیق و توسعه، ابزارهای تحلیلی، فعالیت های صنعتی و پوششی، تصعید یخ، مهندسی فرآیند و بسیاری دیگر از زمینه ها، مناسب هستند.
استفاده از روغن بعنوان درزگیر و مایع خنک کننده، عمل پمپاژ را تسهیل کرده و کاربرد پمپ ها را گسترش می دهد بطوریکه عمل پمپاژ را در صورت وجود خاک، گرد و غبار و میعانات نیز ممکن می سازد. از سوی دیگر، پمپ های اسکرول با استفاده از دو فنر مارپیچ که درزبندی شده و به طور ناهماهنگ در مقابل یکدیگر می چرخند، گازها را فشرده سازی کرده و خلاء بدون هیدروکربن را ایجاد می نمایند.
این امر منجربه صرفه جویی در هزینه های بهره برداری و نگه داری می شود. در مقایسه با پمپ های RV، کاربرد پمپ های خلاء اسکرول عمدتاً به فرآیندهای عاری از هرگونه گرد و غبار و خاک محدود شده است. با قرار گرفتن پمپ ها در معرض گرد و غبار در مدت زمان بسیار کوتاه، آسیب جدی به صفحه درزبندی شده وارد می شود.
با در نظر گرفتن این امر، برای انتخاب پمپ خلا مناسب، لازم است تاثیر کاربرد سیستم پمپ وکیوم انتخاب شده و همچنین تاثیر احتمالی موارد زیر به دقت مورد ارزیابی قرار گیرد:
- گرد و غبار یا پسماند ناشی از فرایند
- گازهای مخربی مانند کلر در حضور بخار آب
- خروجی بالای گاز
- تخلیه مکرر
- حرکات و ضربات مکانیکی
- ارتعاشات
- بازتابش گرما به پمپ ( درحین پشتیبانی توسط اپراتورها)
- تابش (اشعه ایکس)
- میدان های مغناطیسی
تاثیر پمپ بر روی کاربرد
ارزیابی تاثیر پمپ خلاء بر روی کاربرد یا فرایند آن بسیار حائز اهمیت است. چندین متغیر که در انتخاب انواع مختلف پمپ های خلا موثر می باشند عبارتند از:
- انتشار روغن یا هیدروکربن
- ارتعاش ایجاد شده توسط پمپ
- انتشار صدا
- انتشار EMC
- میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط پمپ
- انتشار جزئی
- انتشار گرما
- مصرف انرژی
متغیرهای موثر تنها به موارد فوق محدود نمیشوند. با توجه به موارد مذکور، پمپ های RV به دلیل انتشار روغن، در ایجاد خلاء بدون هیدروکربن با مشکل مواجهاند. از سوی دیگر، فناوری اسکرول با وجود اینکه قادر به ایجاد خلاء بدون هیدروکربن است، به دلیل فرسودگی درزبند با خطر انتشار ذرات همراه میباشد.
سرمایه گذاری و نگهداری
آخرین معیاری که جهت انتخاب و خرید پمپ خلا (وکیوم) باید مورد بررسی قرار گیرد نگهداری پمپ خلا و سرمایه گذاری روی آن است. به این صورت که با در نظر گرفتن اهداف استفاده از پمپ خلا ، هزینه های اولیه سرمایه گذاری، هزینه کارکرد و نگه داری باید مورد ارزیابی گیرند. در صورت استفاده از دو سیستم پمپ خلا بالا مانند پمپ های توربومولکولی (TMP) و پمپ های انتشار روغن هزینه های اولیه برای پمپ TMP در مقایسه با پمپ انتشار روغن بطور قابل توجهی بیشتر خواهد شد. با در نظر گرفتن هزینه مالکیت در یک دوره پنج ساله، پمپ های انتشار روغن بدلیل هزینه های گزاف در مصرف انرژی و نگهداری ممکن است نسبت به پمپ های TMP هزینه های بیشتری متحمل شوند. در برخی از محصولات، مزایای اقتصادی از طریق پمپی با اندازه و عملکرد معین فراهم می گردد.
این همه آن چیزی بود که لازم بود برای انتخاب پمپ خلا مناسب بدانید! در این مقاله به 4 معیار مهم جهت خرید پمپ وکیوم اشاره کردیم و امیدواریم توانسته باشیم راهنمای خوبی برای انتخاب پمپ مناسب شما باشیم. چنانچه سوالی در مورد پمپ خلا وکیوم داشتید میتوانید آنرا از بخش نظرات، مطرح نمایید.