توی دل زمین چه‌ خبر است؟

به گزارش دنیای 77 خراسان او نوشت: صدای مرا از دل زمین می شنوید؛ جایی که یک سوم روزم را می گذرانم، اینجا کار تا چشم کار می کند، خاک و سنگ است و گوش جز صدای صدا نمی شنود. بیل و کلنگ و چرخیدن ابزار برقی دست‌ها مدام کار می‌کنند، دریل کن و مته کن و مته کن، اینجا نباید بترسی، نباید اشتباه کنی، خسته نباشی، حواس ات پرت نشود، مراقب باش. سرت را بدزدی پا به کجا خواهی گذاشت تویی تکون نخور، داری غرق میشی خوشبختی، سنگ از بالا به سرت نخورده لباس، خاک رو تکون بده! کمرت رو خم کن، این خستگی خیلی قویه که نمیتونه بدنت رو ترک کنه. بپرس، امروز با من بیا تا به تو بگویم که در زمین چه می گذرد.”

من عاشق بودن در چاه برای کار با مردم هستم!

امید 21 ساله است، در رشته حسابداری تحصیل می کند و در بوکان آذربایجان غربی زندگی می کند. در 19 سالگی به دلایل مالی به روستای همسایه نقل مکان کرد و مدتی نگذشت که شاگرد نوازندگان مجرب شد. حالا او خودش استاد شده است و با تمام سختی هایش فراتر از احساسات خوب تمرین می کند. در ادامه گفتگوی من با این نویسنده جوان را می خوانید.

اتاق خطر زیرزمینی

امید درباره روند کاری خود توضیح داد: کار من حفر چاه با دست است، یعنی چاه های کشاورزی با عمق 30 تا 40 متر، معمولا با دو یا سه نفر کار می کنیم، یک نفر پایین می رود و نفر دیگر سطل را می فرستد. پایین و زباله ها نزدیک چاه است تا بالا بکشند؛ تا عمق 10 متری با سطل و بیشتر با بالابر برقی دستی کار می کنیم. هر یک ساعت و نیم جایمان را عوض می کنیم زیرا کار کردن در آنجا دشوار است. نه اینکه احساس تاریکی کنی، چون ما چراغ را روشن می کنیم یا سکوت تو را می ترساند، چون صدای آسانسور و چکش همیشه در سرت است، اما سنگین و خطرناک است، خیلی ها می گویند اگر دنیا را به ما بدهی، ما حاضر نیستند یک دقیقه در چاه بمانند، بنابراین ترس وجود دارد، اما برای من نه.”

چه خطری در دل دنیاست؟ امید با لحن آرام کسی که بیشتر عمرش معلم بوده، احتمالات خطرناک شغلش را برمی‌شمارد: «ریزش چاه، فاضلاب، برق گرفتگی با ماشین‌آلات، گاز و انفجار».

من تعجب می کنم که چگونه چنین کار سختی را دوست دارد، خودش می گفت: “ذهن آدم در این کار راحت تر از کارهای دیگر است، با مشتری سر و کار دارد نه با مردم، من ترجیح می دهم با ابزار کار کنم تا مردم، خوب درآمدش این است. بد هم نیست.”

حفر چاه بین 40 تا 60 روز طول می کشد

امید یکی از آن بچه های همه فن حریف است که هرگز به کار «نه» نمی گوید و از پس بسیاری از مشاغل برمی آید. از حسابداری که تحصیل کرده گرفته تا لوله کشی ساختمان، تعمیر لوازم خانگی و کشاورزی، اما از آنجایی که حفاری خوب را ثروتمندترین آنها می بیند و بیشتر با روحش هماهنگ است، روزهایش را در دل می گذراند. وی به روش های مختلف توضیح داد: در خاک مزرعه چاه های استوانه ای می سازیم و در زمین های صخره ای به صورت مربع هستند، مدت زمان لازم برای حفر چاه بستگی به نوع زمین دارد و حفر یک چاه متوسط ​​حدود 40 روز طول می کشد. یک میدان با سختی متوسط؛ همان چاه در زمین سنگی حدود دو ماه طول می کشد. جدیداً با کمک جمع کننده و متراکم کننده [انواع دستگاه تخریب]. برخی زمین ها کاملاً خاک است، برخی کاملاً سنگی و برخی زمین ها ابتدا خاک و سپس سنگ است. حقوق ما نیز بر اساس نوع چاه تعیین می شود. روی زمین، به خوبی کار می کند [متری محاسبه می‌شود] و چون به چیزی غیر از آب یا خاک (گل و سنگ و غیره) برسد، اجرت روز حساب می شود. هر مکان نرخ مخصوص به خود را دارد. ما 80000 تن در هر متر شارژ می کنیم.

همه افراد زمینی نیستند

«محمد» (نام مستعار) 25 ساله، اهل افغانستان و ساکن تهران است. او از 10 سال پیش که برای کار و زندگی به ایران آمده است، حفر چاه را آغاز کرده است. نوجوان 15 ساله ای که مسئول اداره خانواده در کشوری غریب است، انتخاب های زیادی ندارد. محمد خوب کار می کند با این تفاوت که در شهر بزرگی زندگی می کند و چاه کشاورزی وجود ندارد. کار محمد حفر چاه فاضلاب و چاه آب باران برای خانه است.

حفر چاه به روزها آموزش و سالها تجربه نیاز دارد

محمد در این باره می گوید: «وقتی 10 سال پیش به ایران آمدم، شرایط زندگی خانوادگی به گونه ای بود که نمی توانستم به یک کارگر ساده دست پیدا کنم.» محمد می گوید: «باید مهارتی یاد بگیرم که زیر دست کسی نباشم و روی پای خودم بایستم. دوستش مگنی در مورد این وضعیت توضیح می دهد. یک روز با دوستش به چاه می رود، چند روزی یاد می گیرد که چگونه این کار را انجام دهد و بعد از یک سال می تواند راه برود. محمد توضیح می دهد که یاد گرفتن این کار در چند روز. روزها مستلزم انجام آن به مدت یک سال و شبانه روز برای ادعای تسلط هستند: «این حرفه ای شدن در کار زمان می برد. اگر ماهر نباشی با کوچکترین بی احتیاطی خودت را می کشی. فردی که ماهر نیست ممکن است با یک رگه گاز زیرزمینی برخورد کند یا اگر نتواند وجود چاه همسایه را در نزدیکی تشخیص دهد، باعث انفجار شود. فقط یک متخصص می تواند بفهمد که آیا صدای خاک و رنگ و بوی خاک هنگام حفاری خطری دارد یا خیر.

قاری باید قدرت بدنی و نترسی بالایی داشته باشد و در عین حال از احتیاط غافل نگردد. محمد گفت: کار در بطن زمین برای هرکسی نیست، دو سال پیش در تهران یک حفر چاه را 13 متر زیر زمین دفن کردند، شهرداری، نیروی انتظامی و آتش نشانی آمدند، محله را بستند و همه چیز را گزارش کردند. “ما 48 ساعت کار کردیم تا اینکه توانستیم مرد بیچاره را که له شده و به دام افتاده بود از زمین بیرون بیاوریم.”

بالاخره تا 40 سالگی می توانیم چاه حفر کنیم

همانطور که محمد توضیح می دهد، حفر یک چاه ساختمانی به طور متوسط ​​هشت تا 10 روز طول می کشد. حفاران چاه برای این مدت کار چقدر حقوق می گیرند؟ نمی شود اعداد و ارقام داد، قیمت ها روز به روز افزایش می یابد، اگر امروز متری 100 هزار تومان برای شما می آید، اصلاً معلوم نیست که ماه آینده هم همین طور باشد، بالاخره داشتن یک دستگاه هم دستمزدها را تحت تأثیر قرار می دهد.

محمد می گوید که در مشاغل خوب، بازنشستگی زودهنگام می آید: “شغل خیلی سنگین است. بدن رو به زوال می رود و در نهایت تا 35 یا 40 سالگی تناسب اندام خواهید داشت. سپس باید به دنبال چیزی باشید که سبک تر و راحت تر باشد.”

می پرسم چه چیزی تو را در این شغل نگه می دارد، پاسخ می دهد: کار من چیزی جز دستان خودم نیست، هیچ چیز مانند حفر چاه نیست.

برنامه نویسی، طراحی چهره و دریل

بهنام 20 ساله اهل سقز استان کردستان. او پس از گرفتن دوچرخه درس را رها کرد و در سن 17 سالگی برای تامین معاش خانواده به حفر چاه پرداخت. خانواده ای هفت نفره که سال هاست از طریق «بیرکانی» همدیگر را می شناسند. [چاه‌کنی در تلفظ محلی] پدرها زمان را سپری کرده اند و حالا نوبت پسر کوچک است که طناب زدن را یاد بگیرد. او که در زمان شروع کارش جوان ترین خواننده منطقه خود بود، از این حرفه برایم می گوید.

کارت ها به چاه می افتند

بهنام مانند بسیاری از دوستانش که از کودکی به سختی‌های زندگی عادت کرده‌اند، مهارت‌های متفاوتی می‌داند. او برنامه نویسی کامپیوتری، تعمیر موتورسیکلت و چهره پردازی را دوست دارد، اما مته کاری را نیز دوست دارد. البته او برخلاف امید علاقه ای به این کار ندارد، خودش درباره انتخابش توضیح می دهد: «سه سال پیش که خیلی فقیر بودم، حفر چاه را از پدرم یاد گرفتم؛ چاه کشاورزی و باغ خانه. سال سطل زباله برداشتم و یواش یواش زیر زمین رفتم تا کار یاد بگیرم، درست است که بیشتر دستمزد کارگر چاه بدهکار است، یعنی امروز برای فلانی کار می کنی و او یک ماه دیگر به تو حقوق می دهد. اما از بسیاری از مشاغل دیگر بیشتر درآمد دارد.

بهنام در ساکیج و بوکان کار می کند. منطقه ای که بسیاری از جوانان هم سن و سال او مجبورند برای امرار معاش، سالاد کلم را به معنای دقیق کلمه انتخاب کنند. از او می پرسم آیا کار زیرزمینی ترسناک نیست، می گوید: “خطری وجود ندارد. شاید چاه فرو بریزد. طنابی که پایین می روی ممکن است پاره شود یا سطل بشکند و روی سرت بیفتد. حتی اگر هیچ کدام از اینها نباشد. اتفاق می افتد وقتی 10 متر زیر زمین حتی یک تکه سنگ می تواند کارت شما را بسازد اما بترسید؟ بمیر، و اگر زمانش نباشد، حتی 200 متر زیر زمین هم هیچ ترسی وجود ندارد.”

ماشین های حفاری چاه صدها میلیون هزینه دارند

تجهیزات حفاری گران است. به همین دلیل است که بسیاری از خوانندگان توانایی خرید آنها را ندارند و در عوض دستگاه های مورد نیاز خود را برای هر شیفت اجاره می کنند. بهنام در این باره توضیح داد: یک نوع دتکتور برای یافتن آب زیرزمینی داریم که قیمت آن از 50 میلیون تومان شروع می شود، دستگاه کمپرسور که برای حفر چاه سنگ نیاز است حدود 300 میلیون تومان قیمت دارد و «تپه» که برای چاه های خاکی استفاده می شود حدود 3،4 میلیون تومان قیمت دارد.البته برای شروع کار نیازی به این همه نیست، می توانید با بیل، کلنگ و چرخ بالابر شروع کنید، بعداً می توانید این دستگاه ها را اجاره کنید. یا اگر پس انداز داری برای خودت بخر، آن که کمپرسور دارد بهتر از این نیست، کرایه می دهد، گوشه ای می نشیند و پولش را می گیرد».

راه حفر چاه این است که مسئولان از اداره آب مجوز می گیرند، اما گویا راه دیگری هم وجود دارد: «خیلی ها بدون اجازه و مخفیانه چاه می کنند، چون دیگر مجوز نمی دهند، می گویند باید حفر کنیم. چاه چون آب زیرزمینی کم است

بهنام 10 ساعت در روز کار می کند; از 7 تا 17 جمعه ها برای تفریح ​​یا می رود کنار آبشار «پیرانشهر» دل و ذهنش را تازه کند یا به روستای پادری می رود. او شکایت نمی کند، اما جایی در رویاهایش طور دیگری زندگی می کند: “در رویاهایم می خواهم طوری زندگی کنم که هیچکس تصورش را نکند.”

حفر چاه های سنتی شجاعت می خواهد

آقای «اخلاقی» 36 ساله و اهل خلیل آباد است. کار او نیز مربوط به چاه است، اما شبیه متالورژی سنتی نیست، چرا که او از هشت سال پیش شروع به ساخت دستگاه های حفاری چاه کرد و سفارشات خود را با آنها شروع کرد. در گفت و گو با وی به اختصار به حفر چاه شهری در سردار می پردازیم. آقای اخلی درباره نحوه کارش با چاه توضیح می دهد: «کار ما حفر چاه آب خانگی، گودال، پای ستون، چاه خاکی است. [چاله‌ای که به‌ صورت عمقی در زمین کنده و با ابزارهایی مثل صفحه مسی و شن و زغال پر می‌شود تا با انتقال نشتی الکتریکی به زمین از برق‌گرفتگی و آسیب‌دیدن وسایل الکتریکی جلوگیری کند] و به این صورت است؛ یعنی در مرحله ساخت بنا».

احلاکی توضیح می دهد که برای حفر چاه خانه با ماشین به طور متوسط ​​نیم روز طول می کشد و وقتی می پرسم بابت این حجم کار چقدر حقوق می گیرد، پاسخ می دهد: دستمزد خوب است، سرقفلی می آورد! و می افزاید که روال کار به اندازه دستمزد است: حفر چاه با ماشین کار سختی نیست اپراتور روی صندلی می نشیند و با دکمه و فرمان ماشین را کنترل می کند البته وقتی می گویم اینطور نیست. سخته منظورم حفر چاه سنتی هست.در مقایسه وگرنه هر کاری معایب خودش رو داره.کار ما هم آفتاب و باد و سرما و گرما داره امکان شکستن دستگاه و برق گرفتگی.اما برای فردی که میتونه راحت محسوب میشه هر لحظه با سطل و سنگ روی سرش بیفتید… راستش را بخواهید، من هرگز به چاه نرفته ام، جرأتش را ندارم، وقتی پایین می روید، متوجه می شوید که چقدر وحشتناک است.

انتهای پیام